Het Bakhuisje

Over het bakhuis
Het bakhuis was tot enkele jaren geleden zwaar in verval. Een groepje geïnteresseerden, voornamelijk leden van Stichting Werkgroep Leefklimaat Zevenaar en van de Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar, gesteund door de Dorpsraad Ooij, heeft enige jaren terug het plan opgevat om tot redding en restauratie van het bakhuis te komen. Omdat er maar beperkte financiële waren, is gekozen voor een restauratie door vrijwilligers onder supervisie van deskundigen.

Vroeger had het merendeel van de boerderijen een eigen bakhuis. Dit stond apart van de boerderij vanwege het risico op brand. De eigenlijke oven was gemetseld van baksteen en werd gestookt met behulp van takkenbossen. De takken werden ín de oven gestookt en de daarbij vrijkomende hitte ging in de ovenwand zitten. Als de oven heet genoeg was, werden de nog smeulende stookresten verwijderd en ging het deeg in de oven. Het brood werd dus gebakken door de hitte die nog in de ovenwand zat. Uit ervaring wist de boerin hoe lang het duurde eer het brood goed was.

In de loop van de 20e eeuw deden moderne ovens hun intrede, waarna de meeste bakhuizen geleidelijk werden afgebroken. Van het Ooijs bakhuis is reeds lang geleden alleen de oven afgebroken, maar het bakhuis is blijven bestaan.

Gekozen is voor een conservatieve restauratie. Dat wil zeggen, dat alle bouwsporen van verschillende periodes zijn gehandhaafd. De fundering van het ovengedeelte was nog in de grond aanwezig en de dichtgezette openingen waren nog in de achtergevel van het huis te zien, waardoor de uitgevoerde restauratie dicht in de buurt van de oorspronkelijke situatie uitkomt.

Restauratietraject
Het restauratietraject bestond uit twee fasen.

De eerste fase, de restauratie van het bakhuis, bestond uit de consolidatie van de muren, om verder verval te stoppen, het versterken van de fundering, een reparatie van de dakconstructie en vernieuwing van de houten topgevel. Andere belangrijke onderdelen waren het plaatsen van een nieuw kozijn in de voorgevel en het aanbrengen van een klinkervloer.

De tweede fase was het opnieuw opbouwen van de bakoven. Binnen een aanbouw van baksteen bevindt zich de eigenlijke oven. De oven staat op een stelsel van korte eiken balken, die op stenen muurtjes rusten. Op de balken bevindt zich een laag zand, waarop de eigenlijke oven uit vuurvaste steen is gebouwd. Op deze wijze kan de oven uitzetten en krimpen zonder dat dit tot breuken in het muurwerk van de aanbouw of het bakhuis leidt. De oven is vrijwel geheel omgeven door zand, dat een isolerende werking heeft, zodat de oven bij het stoken en bakken niet te snel afkoelt.

Het is niet precies bekend wanneer het bakhuis is gebouwd. Geschat wordt dat dit omstreeks 1800 kan zijn geweest. Volgens overlevering van de bewoners van de boerderij hoorde het bij de voorganger van de huidige boerderij, dus in elk geval vóór 1877.

De restauratie is in de loop van 2013 afgerond en op 28 augustus 2013 is het bakhuis officieel geopend door burgemeester Jan de Ruiter tijdens de jaarlijkse Ooijse Dag. Sindsdien wordt er weer op de oorspronkelijke ambachtelijke wijze brood gebakken, met name elke eerste zaterdag van de maand.